Misja Franciszka

Udział w VIII Światowym Spotkaniu Rodzin w Filadelfii, rozmowy w Białym Domu w Waszyngtonie, kanonizacja bł. Junipera Serry, przemówienia w Kongresie USA i na sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ – to najważniejsze wydarzenia wizyty apostolskiej Franciszka w USA. Odbyła się ona w dniach 22-27 września i przebiegała pod hasłem „Miłość jest naszą misją”. Prezydent Barack Obama, witając Franciszka, 23 września podkreślił: „W pokorze, prostocie, łagodności twoich słów widzimy żywy wzór nauczania Jezusa. Widzimy przywódcę, którego autorytet moralny wypływa także z czynów”. Franciszek wskazał z kolei na wkład amerykańskich katolików w budowę społeczeństwa, w ochronę praw jednostek i wspólnot oraz w odrzucenie wszelkich form niesprawiedliwej dyskryminacji.

W Kongresie i z bezdomnymi

W pierwszym dniu wizyty odbyło się też w waszyngtońskiej katedrze św. Mateusza spotkanie z biskupami USA. W swoim przemówieniu papież zwrócił uwagę na niebezpieczeństwa narcyzmu i izolacji od wiernych, na potrzebę wolnego od lęku dialogu we wspólnotach oraz języka pełnego miłości, które budują jedność w Kościele.

Tego dnia wieczorem Franciszek kanonizował osiemnastowiecznego hiszpańskiego franciszkanina, który żył i działał głównie na terenie dzisiejszej Kalifornii. Uroczystość odbyła się przed Narodowym Sanktuarium Niepokalanego Poczęcia NMP. W homilii – wygłoszonej po hiszpańsku – Ojciec Święty wezwał do radosnego głoszenia Ewangelii poprzez dzielenie się i dawanie siebie, bez strachu, uprzedzeń, wyższości, protekcjonalizmu. Stawiając za wzór Junipera Serrę, przywołał jego życiowe motto: „Zawsze naprzód!”.

Na ulicach Waszyngtonu witały Ojca Świętego tysiące wiernych. Pięcioletnia Sofia Cruz stała wraz z rodzicami tuż przy metalowych barierach. Gdy Franciszek ją zauważył, natychmiast kazał zatrzymać kolumnę. Uściskał dziewczynkę, a ta wręczyła mu odręcznie napisany „list w imieniu 5 milionów dzieci imigrantów w USA, których rodzice mogą zostać deportowani”. W liście znalazł się także rysunek i zdanie w języku hiszpańskim: „Moi przyjaciele i ja kochamy każdego, bez względu na kolor skóry”.

Franciszek – jako pierwszy w historii papież – przemawiał podczas sesji Kongresu Stanów Zjednoczonych, 24 września, na waszyngtońskim Kapitolu. Podkreślił, że naród jest uznany za wielki, gdy broni wolności, kiedy krzewi kulturę, która pozwala ludziom marzyć o pełnych prawach dla wszystkich, gdy dąży do sprawiedliwości i dba o uciśnionych, gdy opowiada się za dialogiem i sieje pokój. Mówiąc o dziedzictwie kulturowym i duchowym, papież wskazał na czterech wielkich reprezentantów narodu amerykańskiego: Abrahama Lincolna, Martina Luthera Kinga, Dorothy Day i Thomasa Mertona.

Wiele czasu poświęcił budzącej niepokój sytuacji społeczno-politycznej świata, który stał się miejscem gwałtownych konfliktów, nienawiści i brutalnych zbrodni – popełnianych nawet w imię Boga i religii. Zaznaczył, że polityka musi służyć człowiekowi i nie może być zniewolona przez gospodarkę i finanse. Zwrócił uwagę, że świat stoi obecnie w obliczu exodusu uchodźców na skalę niespotykaną od II wojny światowej. Papież przywołał złotą zasadę: „Wszystko, co byście chcieli, żeby wam ludzie czynili, i wy im czyńcie!”.

Symbolicznie wprost z siedziby Kongresu Franciszek odjechał na spotkanie z bezdomnymi, które odbyło się w parafii św. Patryka. – Nie możemy znaleźć społecznego czy moralnego usprawiedliwienia, żadnego usprawiedliwienia dla braku dachu nad głową – powiedział.

Jeszcze 24 września Franciszek przyleciał do Nowego Jorku, gdzie w katedrze św. Patryka odprawił nieszpory dla duchowieństwa i osób konsekrowanych. W homilii papież wskazał na wdzięczność i ciężką pracę jako dwa filary życia duchowego kapłanów i zakonników.

Na forum ONZ

Na forum Zgromadzenia Ogólnego ONZ Franciszek przemawiał 25 września. – Od wszystkich rządzących świat stanowczo domaga się skutecznej, wyrażającej się w konkretnych krokach ochrony środowiska naturalnego oraz jak najszybszego przezwyciężenia zjawiska wykluczenia społecznego i ekonomicznego – podkreślił z naciskiem. Wskazał m.in. na takie problemy, jak handel ludźmi, handel organami ludzkimi, wykorzystywanie seksualne chłopców i dziewcząt, praca niewolnicza, handel narkotykami i bronią, terroryzm i międzynarodowa przestępczość zorganizowana. Papież przestrzegł przed niebezpieczeństwem ograniczenia się do działań biurokratycznych i sporządzenia długich list dobrych intencji.

Z siedziby ONZ Franciszek udał się na spotkanie międzyreligijne w Memoriale Ground Zero – miejscu, gdzie przed zamachami z 11 września 2001 r. znajdowały się dwie wieże World Trade Center. – Żaden akt terroru nie jest bezosobowy, abstrakcyjny lub jedynie materialny. Zawsze ma oblicze, konkretną historię, imiona – powiedział Ojciec Święty. Następnie w Szkole Matki Bożej Królowej Aniołów w dzielnicy Harlem Franciszek spotkał się z dziećmi i rodzinami imigrantów.

Tego samego dnia w Madison Square Garden, najbardziej znanej hali sportowo-widowiskowej Nowego Jorku, Franciszek odprawił Mszę św.

Z Nowego Jorku papież udał się do Filadelfii. Podczas Mszy św. w katedrze św. Piotra i Pawła z uznaniem mówił o wszystkich kapłanach, zakonnikach i świeckich, którzy od ponad dwóch wieków posługują w tym mieście ubogim, imigrantom, chorym i więźniom. Wspomniał też o setkach szkół prowadzonych przez Kościół. Papież zaznaczył, że przyszłość Kościoła w szybko zmieniającym się społeczeństwie wymaga znacznie bardziej aktywnego zaangażowania ze strony świeckich. Przypomniał, że Kościół w USA zawsze wkładał ogromny wysiłek w dzieło katechezy i edukacji. – Naszym wyzwaniem jest dziś budowanie na tych solidnych fundamentach, współpraca i współodpowiedzialność w planowaniu przyszłości naszych parafii i instytucji – stwierdził Franciszek.

Następnie w parku Independence Hall spotkał się z imigrantami. Mówił tam o prawie do wolności religijnej. – Jest to prawo podstawowe, które kształtuje sposób interakcji społecznych i osobistych z naszymi bliźnimi, którzy mają różne od naszych poglądy religijne. Wolność religijna z pewnością oznacza prawo do oddawania czci Bogu, indywidualnie i we wspólnocie, tak jak nam dyktuje nasze sumienie. Ale z drugiej strony wolność religijna ze swej natury wykracza poza miejsca kultu i sferę prywatną osób i rodzin – tłumaczył Franciszek. Wyraził przekonanie, że „w świecie, w którym różne formy nowoczesnej tyranii dążą do stłumienia wolności religijnej lub próbują ją ograniczyć do subkultury, bez prawa do głosu na arenie publicznej, lub wykorzystywać religię jako pretekst do nienawiści i brutalności, konieczne jest, aby wyznawcy różnych religii połączyli swój głos, wzywając do pokoju, tolerancji i szacunku dla godności i praw innych osób”.

Na terenie seminarium duchownego św. Karola Boromeusza w Filadelfii papież przyjął pięć ofiar nadużyć seksualnych, dokonanych w przeszłości przez księży. Franciszek zapewnił o dążeniu swoim i całego Kościoła do tego, by wszystkie ofiary zostały wysłuchane i aby naprawiono doznaną przez nie niesprawiedliwość, a winni zostali ukarani.

Podczas wizyty w Filadelfii papież odwiedził więźniów zakładu karnego Curan-Fromhold.

Spotkanie z rodzinami

W Filadelfii papież był przede wszystkim gościem VIII Światowego Spotkania Rodzin. W alei Benjamina Franklina w papieskiej Eucharystii na jego zakończenie uczestniczyło milion wiernych.

Spotkanie przebiegało pod hasłem „Miłość naszą misją: rodzina pełnią życia”. Franciszka szczególnie wzruszyły świadectwa rodzin z różnych części świata. – Każdy z was – powiedział – jest autentycznym świadectwem, że warto żyć w rodzinie i że społeczeństwo staje się silniejsze, lepsze, piękniejsze i bardziej autentyczne tylko wówczas, jeśli budowane jest w oparciu o rodzinę.

Podkreślił, że taki jest plan Boży, bo Bóg, miłując człowieka, chciał rodziny. Ojciec Święty zwrócił uwagę, że także wówczas, kiedy rodzina popełnia błędy, Bóg spieszy jej z pomocą. Zachęcił też wszystkie rodziny do szczególnej troski o dzieci i osoby starsze.

Świadectwa i modlitwy były przeplatane występami znanych artystów, dla których wiara jest ważnym elementem życia.

W homilii podczas Mszy św. kończącej spotkanie rodzin Franciszek wezwał do wsparcia małżeństwa i rodziny „ponad wszelkimi granicami”. I zachęcał wszystkich do codziennych gestów miłości.

Tematyce rodzinnej papież poświęcił też swoje przemówienie do biskupów z różnych krajów Ameryki. – To biskupi i kapłani, idący śladami Dobrego Pasterza, powinni opatrywać rany naszych czasów oraz postrzegać rzeczywistość realistycznie, jak ktoś, kto ma działać i prowadzić do nawrócenia duszpasterskiego – podkreślił Ojciec Święty. Zaznaczył, że Kościół, idąc wiernie za swym Mistrzem, ma wychodzić do ludzi z orędziem Ewangelii w każdym miejscu i czasie, natychmiast, bez niechęci i lęku.

KAI fot. PAP/EPA/ERIK S. LESSER Idziemy nr 40 (523), 4 października 2015 r.