– Był dokładnie przemyślaną całością, której poszczególne dekoracje i elementy układały się w spójną opowieść o władcy. Miał być pomnikiem zbudowanym za życia zwycięzcy spod Wiednia.
Z zachowanych do dziś elementów bezpośrednio związanych z wiktorią wiedeńską najbardziej wyrazisty jest pomnik konny Jana III, wystawiony z okazji 10. rocznicy bitwy. Król dosiada rumaka ubrany w karacenę – polską zbroję łuskową, a zamiast siodła ma lwią skórę. Poniżej widać pokonanych Turków. Znajduje się w południowej części pałacu, ale za czasów Sobieskiego stał w Wielkiej Sieni.
– W ten sposób każdy, kto przestępował próg rezydencji, musiał spojrzeć na monumentalny, prawie trzymetrowy posąg – opowiada Jagoda Kruszewska z Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.
Już po wiktorii wiedeńskiej powstały główne dekoracje na fasadzie pałacu. Przedstawiają najbardziej doniosłe wydarzenia z życia króla, a jeden z reliefów – bitwę pod Wiedniem. Król ukazany jest na koniu, w antycznej zbroi, niczym rzymski cesarz.
– W Antykamerze Króla znajduje się obraz „Bitwa pod Wiedniem” flamandzkiego malarza z tamtego okresu, Pauwela Casteelsa. W ogniu walki wyróżnia się król z uniesioną szablą. Analizując to dzieło, można zrozumieć, jak bitwa pod Wiedniem była postrzegana poza granicami Rzeczypospolitej: to było odepchnięcie innowierców i obrona całego chrześcijańskiego świata. Polski król stał się sławny na całym kontynencie – podkreśla Jagoda Kruszewska. – Niezwykły prezent otrzymał od papieża Innocentego XI – kunsztownie zdobiony kabinet, który stanowił wyposażenie ulubionej letniej rezydencji króla. Obecnie należy do krakowskiego klasztoru kapucynów. W tym roku, po ponad trzystu latach, znów znalazł się w Wilanowie, wypożyczony na pięć lat.
Z kolei król był fundatorem zakonu kapucynów w Polsce. W podziękowaniu za zwycięstwo pod Chocimiem i Wiedniem, w latach 1683-1694 zbudował przy ul. Miodowej kościół Przemienienia Pańskiego wraz z klasztorem. Na jednej z tablic w świątyni widnieje napis: „Sarkofag zawiera urnę z sercem Jana III Sobieskiego 1629-1696 fundatora zakonu kapucynów w Polsce. W latach 1697-1733 trumna z ciałem króla i urna z jego sercem spoczywały w tej świątyni. W 1716 r. złożono tu trumnę królowej Marii Kazimiery. W 1733 r. trumny królewskie przewieziono na Wawel. Urna z sercem króla pozostała u kapucynów. (…) 17 czerwca 1983 r. urnę z sercem króla nawiedził ojciec święty Jan Paweł II”.
Od razu w 1863 r. wzniesiona została figura Matki Bożej Passawskiej na Krakowskim Przedmieściu – po Kolumnie Zygmunta najstarszy pomnik Warszawy. Rzeźbiarz Józef Bellotti wzorował się na słynącym cudami obrazie Matki Bożej z kościoła Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych w bawarskiej Pasawie, gdzie zatrzymał się austriacki cesarz Leopold I uciekając przed Turkami i właśnie przed tym wizerunkiem modlił się o wyzwolenie Wiednia.
W 250. rocznicę wiedeńską powstał kościół św. Stanisława Kostki. W „Tygodniku Ilustrowanym”, w 1933 r. pisano: „Jan Sobieski, ów chrześcijański monarcha – jak pisał o nim papież Pius XI – który ocalił Wiedeń od straszliwego oblężenia, nie wahał się twierdzić, że zwycięstwa swe zawdzięczał nie tyle mocy oręża, jak opiece św. Stanisława Kostki (…). Obecnie zaś, jako piękny symbol hołdu i wdzięczności ku Świętemu Młodzieniaszkowi wznosi (się) kościół na Żoliborzu (…) dla tej dzielnicy mający wyobrażać wartości cnót, uosobionych w św. Stanisławie Kostce, zwanym przez Sobieskiego swym Orędownikiem i szczególniejszym Patronem (…) oraz unaocznić wielkość zasług dla cywilizacji chrześcijańską przez Polskę świadczonych”.
Muzeum w Wilanowie poleca stronę internetową www.wilanow-palac.pl
 | Ewelina Steczkowska |
.jpg&w=624&h=543)
Co? Gdzie? Kiedy?
