29 marca
piątek
Wiktoryna, Helmuta, Eustachego
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Ludobójstwo Ormian

Ocena: 0
2721
Sto lat temu Ormianie stali się pierwszymi ofiarami ludobójstwa XX wieku. Sprawcami byli Turcy, którzy do dzisiaj nie chcą przyznać się do zbrodni. Pochłonęła ona 1,5 mln chrześcijan.
Armenia była pierwszym państwem na świecie, które przyjęło chrześcijaństwo – już w 301 r. Jak podkreślił Jan Paweł II podczas pielgrzymki do tego kraju we wrześniu 2001 r., „płacąc później wysoką cenę za dochowanie wierności wyznawanej wierze”. Pielgrzymka odbywała się w tysiącsiedemsetlecie chrześcijaństwa w tym kraju i dziesięciolecie odzyskania niepodległości.

Według tradycji w Armenii działali św. Bartłomiej i św. Juda Tadeusz, stąd miejscowy Kościół nazywany jest apostolskim. Na przestrzeni 1700 lat Ormianie pozostali chrześcijanami, choć ich kraj otoczony był agresywnymi wobec chrześcijaństwa krajami muzułmańskimi. Tylko przez trzy stulecia Armenia była wolna. Już w 451 r. musiała bronić chrześcijaństwa przed Persami. W następnych stuleciach odpierała ataki Seldżuków, Mameluków, Arabów i Osmanów, następnie Mongołów i Turków osmańskich. W 1639 r. zachodnią część Armenii zajęli Turcy, wschodnią zaś Persowie, którym z kolei w 1828 r. ziemie te odebrali Rosjanie. Po rewolucji bolszewickiej Armenia stała się na dwa lata niepodległa, ale w 1920 r. zaanektował ją ZSRR. Jednak jej większą część od dawna okupowała Turcja, z którą Ormianie próbowali walczyć o niepodległość, co kosztowało życie kilkuset tysięcy ludzi. Za rządów sułtana Abdülhamida II, zwanego nie bez powodu krwawym, pod koniec XIX w. doszło do prześladowań, które – rozciągnięte w czasie – zakończyły się rzezią 1915-1917.

Sto lat temu, 24 kwietnia 1915 r., do mieszkań i domów ormiańskich nauczycieli, lekarzy, pisarzy, duchownych wtargnęli oprawcy, aresztując wszystkich obecnych; w samym Stambule zgładzono tego dnia blisko 3000 osób. W Anatolii, gdzie licznie mieszkali Ormianie, niemowlęta wrzucano do jam wykopanych w ziemi, co nazywano „oddawaniem ich do sierocińca”. Deportowanych gnano setki kilometrów w kierunku Aleppo. Po drodze napadani byli przez bandy Kurdów, kobiety były gwałcone, masakrowane, wiele zapłaciło za to życiem. Duchownych palono lub zakopywano żywcem, przybijano im do nóg końskie podkowy. Wygnani na pustynię Del-el-Dzor ludzie marli w słońcu z braku wody i pożywienia.

Arcybiskup Ignacy Maloyan (1869-1915), po długoletniej pracy kapłańskiej w Aleksandrii i w Kairze, w 1911 r. w Rzymie podczas synodu biskupów ormiańskich przyjął sakrę biskupią. Aby uniknąć zaostrzenia sytuacji, zachowywał wobec władz tureckich postawę ugodową. W obliczu prześladowań wyraził w liście pasterskim swoją lojalność, ale diecezjan wezwał do wierności Stolicy Apostolskiej oraz trwania w wierze. Gdy życzliwi mu przedstawiciele władz proponowali ucieczkę, odpowiedział im: „Pasterz nie może porzucać swoich owiec, aby ratować swoje życie”. Na podstawie fałszywego donosu, jakoby przemycał broń i utrzymywał kontakty z Rosjanami, 3 czerwca 1915 r. abp Maloyan znalazł się w więzieniu. Donosiciel szybko został zamordowany. Kiedy arcybiskup kategorycznie zaprzeczał oskarżeniom, został poddany okrutnym torturom. Jeszcze przed rozstrzelaniem zdążył wygłosić kazanie do wiernych, wzywając ich do odwagi i udzielając im absolucji. Otrzymał propozycję przejścia na islam, co miało mu uratować życie. Zginął 15 czerwca 1915 r. ze słowami na ustach: „Boże mój, zmiłuj się nade mną. W Twoje ręce oddaję ducha mojego”. Został beatyfikowany 7 października 2001 r. Śmiercią męczeńską zginął też biskup Mikajel Chaczadurian z Malatyi. Okrutnie torturowany, odmówił przejścia na islam. Dowódca żandarmów udusił go jego własnym pektorałem.

Ofiarami byli zarówno katolicy, jak i prawosławni oraz protestanci. Świat milczał. Jedynie papież Benedykt XV ostro protestował do sułtana tureckiego, apelując o zaprzestanie prześladowań i mordów. Zbrodnię na Ormianach niektóre kraje uznały po latach, inne nie uznały jej do dziś. Adolf Hitler, planując eksterminację Żydów, wyraził się: „A któż dziś pamięta o eksterminacji Ormian?”.

Oryginał listu Benedykta XV w obronie Ormian przywiózł do Armenii papież Jan Paweł II, który modlił się też przy pomniku upamiętniającym męczeństwo Ormian. Modlitwę za pomordowanych rozpoczął Katolikos i Najwyższy Patriarcha Wszystkich Ormian Karekin II, a kontynuował ją Jan Paweł II: „Otrzyj wszelką łzę […] i spraw, by po śmiertelnych udrękach dwudziestego stulecia mógł teraz zebrać plon życia wiecznego”.

Jakże znaczące były słowa papieża z Polski wygłoszone w Eczmiadzynie podczas Mszy Świętej w obrządku łacińskim: „Drodzy bracia i siostry, gdy wrócicie do domów z tego świętego miejsca, pamiętajcie, że Biskup Rzymu przybył, by oddać cześć wierze narodu ormiańskiego, którego wy stanowicie cząstkę, szczególnie mu drogą. Przybył, by uczcić waszą wierność i odwagę, aby wielbić Boga, który pozwolił wam ujrzeć dzień wolności. Tutaj, przy tym wspaniałym ołtarzu, pamiętajmy o wszystkich, którzy walczyli, aby zobaczyć ten dzień, ale go nie ujrzeli, teraz jednak oglądają go w wiekuistej chwale Królestwa Bożego. […] Armenia semper fidelis! Boży pokój niech zawsze będzie z wami!”.

Ostatnio Apostolski Kościół Ormiański podjął decyzję, że 1,5 mln zamordowanych przez Turków zostanie kanonizowanych. Mszę za pomordowanych odprawi 12 kwietnia papież Franciszek.

Wojciech Świątkiewicz
Idziemy nr 13 (496), 29 marca 2015 r.

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:
- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 29 marca

Wielki Piątek
Dla nas Chrystus stał się posłusznym aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej.
Dlatego Bóg wywyższył Go nad wszystko i darował Mu imię ponad wszelkie imię.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 18, 1 – 19, 42
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter