Kilka dni temu modliliśmy się w Kościele katolickim za Kościół prześladowany na Bliskim Wschodzie. Jak obecnie wygląda sytuacja chrześcijan w Iraku?
Kościół w Iraku ginie. Jeśli są jeszcze jacyś chrześcijanie w Mosulu, kiedyś uważanym za centrum chrześcijaństwa w regionie, to jest ich już tylko garstka. Kościoły są pozamykane. Niektóre z nich zostały sprofanowane, inne okradzione. Na Mszę Świętą przychodzą tylko najodważniejsi. Tak jest nie tylko w Mosulu, ale w całej północnej części kraju. Chrześcijanie opuścili większość dużych aglomeracji w obawie o swoje życie. Nie dysponujemy dokładnymi statystykami, ponieważ sytuacja zmienia się dosłownie z dnia na dzień. Szacunkowe dane, do których mamy dostęp mówią, że przed interwencją amerykańską w 2003 r. w Iraku żyło 1,4 mln chrześcijan, a dziś jest ich tylko 150 tys. Masowy exodus chrześcijan rozpoczął się w czerwcu, po tym jak dżihadyści z terrorystycznego ugrupowania Państwo Islamskie ogłosili na terenie Mosulu utworzenie kalifatu, czyli państwa wyznaniowego opartego na zasadach prawa koranicznego.
Jaką formę przyjmują prześladowania?
Terroryści zmuszają wszelkie mniejszości religijne do przyjmowania islamu w wersji sunnickiej. Jeśli ktoś odmawia konwersji, musi płacić specjalny podatek dla niewiernych. Po łacinie nazywa się go capitatio, co oznacza podatek od ocalenia głowy, czyli cenę za zachowanie życia. Ale nawet po zapłaceniu podatku nie ma gwarancji, że dżihadyści pozostawią daną osobę w spokoju. Najczęstszym wyjściem jest więc po prostu ucieczka z kraju i pozostawienie dobytku całego życia. Publiczne egzekucje, pozbawienie życia przez ścięcie głowy czy rozstrzelanie, są na porządku dziennym.
Czy prześladowania dotykają także kobiet i dzieci?
Niestety, dotykają wszystkich bez wyjątku. Kobiety i dzieci są często gwałcone lub stają się niewolnikami terrorystów, bardzo rozpowszechniony jest handel ludźmi. W Mosulu istnieje nawet ogromny bazar, gdzie uprowadzone kobiety można kupić za ok. 60-70 dolarów. Sprzedawane są na nim w większości kobiety jazydzkie, ponieważ chrześcijanie byli bardziej zorganizowani i wcześniej uciekli z tego regionu.
W jakich warunkach żyją chrześcijanie, którym udało się uciec?
Wielu z nich uciekło do Libanu i poprosiło o wizę. Syria nie jest już bezpiecznym miejscem ze względu na toczące się tam działania wojenne. Bezpiecznym miejscem jest Turcja, ale tam z kolei bardzo trudno jest przekroczyć granicę. Dlatego większość uchodźców uciekła do Kurdyjskiego Okręgu Autonomicznego. W najlepszej sytuacji są ci, którzy mają tam rodzinę. Reszta mieszka w szkołach, domach kultury albo w kościołach, które zostały zaadaptowane na prowizoryczne obozy dla uchodźców oraz w namiotach w parkach miejskich albo pod mostami. Część uciekła w góry i tam koczuje.
Jak wygląda reakcja wspólnoty międzynarodowej na tę katastrofę humanitarną?
Najbardziej pomagają organizacje kościelne, takie jak iracka Caritas, a także kilka agend ONZ. Papież Franciszek przesłał milion dolarów. Bardzo pomógł nam także rząd niemiecki. Zaraz na początku czerwca 100 tys. osób opuściło swoje domy, nie zabierając praktycznie nic. Ich domy zostały oznaczone literą „N” jak Nazarejczyk, co oznacza, że każdy muzułmanin mógł do nich wejść i wynieść co chce. Wtedy patriarcha Louis Raphael I Sako zaapelował o namioty, ubrania, koce, leki i żywność dla uciekających, którzy koczowali na ulicach Irbilu. Organizacja „Pomoc Kościołowi w Potrzebie” przekazała wtedy 200 tys. euro na doraźną pomoc dla uchodźców. Episkopat Polski ogłosił 26 sierpnia Dniem modlitwy za Kościół prześladowany na Bliskim Wschodzie i właśnie tego dnia w kościołach zbierane były datki dla uchodźców. Ważnym wsparciem dla nas jest także ofiarowanie Mszy Świętej, Różańca lub postu w intencji prześladowanych.
Interwencja amerykańska miała przynieść Irakijczykom demokrację i uwolnienie spod władzy tyrana. Podobne nadzieje wiązano z tzw. Arabską Wiosną Ludów. Jak Ksiądz Arcybiskup ocenia skutki tych wydarzeń dla chrześcijan żyjących w tym regionie świata?
W moim odczuciu to, co w Europie nazywane było „Arabską Wiosną Ludów” to jedno wielkie oszustwo. Wydarzenia tak nazwane miały więcej wspólnego z działalnością służb wywiadowczych niż z rzeczywistym zrywem niepodległościowym. W wielu krajach zakończyły się krwawymi wojnami. W większości przypadków sytuacja jest teraz znacznie gorsza niż przedtem, przykładem jest chociażby Syria. W Egipcie demokratycznie wybrany rząd został zniszczony przez Bractwo Muzułmańskie. Szumnie zapowiadana demokracja nigdy się na Bliskim Wschodzie nie pojawiła. Abp Sako na pytanie, jak ocenia skutki tych wydarzeń, powiedział: sami sobie odpowiedzcie, patrząc na to, jak wyglądają dziś kraje na Bliskim Wschodzie. Nie ma szkół, szpitali, tysiące ludzi zginęło, a miliony uchodźców opuściło swoje domy. To, co zyskaliśmy, to teoretyczna możliwość wrzucenia kartki do urny. Czy to naprawdę jest demokracja? Jeśli tak, nie chcemy jej.
Czy widzi Ksiądz Arcybiskup jakąś szansę na zakończenie prześladowań w Iraku?
Patrząc z ludzkiej perspektywy, nie. Problemem nie jest tylko Irak. Cały region od Mauretanii do Turcji jest pogrążony w głębokim kryzysie, sytuacja jest naprawdę trudna. Ale głęboko wierzę w Boga, który jest w stanie przemienić umysły i serca.
 | rozmawiała Iwona Świerżewska-Żurek |
.jpg&w=624&h=543)
Co? Gdzie? Kiedy?
